Pracownik sezonowy — jak wygląda zatrudnienie na pracę sezonową?
Praca sezonowa często kojarzy się z uczniami i studentami, którzy chcą zarobić dodatkowe pieniądze. Rzeczywiście, to właśnie oni najczęściej podejmują się takiej pracy. Jednakże praca sezonowa jest bardziej skomplikowanym zagadnieniem, a warunki umowy różnią się znacząco od tych obowiązujących przy stałym zatrudnieniu. Sprawdź, kim jest pracownik sezonowy i jaka jest definicja pracy sezonowej. Zobacz, jak legalnie sporządzić umowę o pracę sezonową i kiedy potrzebne są zezwolenia na zatrudnienie pracownika sezonowego. Poznasz również różnice między pracą sezonową a pracą tymczasową.
- Pracownik sezonowy a tymczasowy
- Jak wygląda umowa o pracę sezonową?
- Umowa tymczasowa a sezonowa
- Zezwolenie na pracę sezonową przy zatrudnianiu obcokrajowców
- Prawa i obowiązki pracodawcy wobec pracownika sezonowego
Pracownik sezonowy a tymczasowy
Mówiąc o pracy sezonowej na wstępie warto zaznaczyć, że ten typ pracy nie jest równoznaczny z pracą tymczasową. Pomiędzy pracownikiem sezonowym a tymczasowym są pewne różnice, choć w wielu przedsiębiorstwach to określenia stosowane ze sobą zamiennie. Podstawą prawną regulującą kwestie pracy tymczasowej jest kodeks pracy, a dokładnie Ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych z dnia 9 lipca 2003 roku¹.
W tym akcie prawnym znajdziemy informację o tym, kim właściwie jest pracownik tymczasowy. To osoba, która jest zatrudniona przez agencję pracy tymczasowej, ale wykonuje swoje obowiązki u tzw. pracodawcy użytkownika. Zgodnie z powyższym pracownik tymczasowy może świadczyć prace:
- sezonowe, okresowe i doraźne,
- terminowe, których wykonanie przez pracowników zatrudnionych na stałe byłoby niemożliwe.
Warto też dodać, że pracownik tymczasowy może przejąć obowiązki pracownika nieobecnego w pracy, ale zatrudnionego na stałe przez pracodawcę.
Z kolei praca sezonowa dotyczy pracowników pracujących w branżach uzależnionych od pór roku lub warunków atmosferycznych. Osoba zatrudniona jako pracownik sezonowy zajmuje się przede wszystkim realizowaniem prac typowo sezonowych np. zbiory owoców, sprzedaż na targowisku, a także inne prace, które są realizowane w ciągu roku nie dłużej niż przez 9 miesięcy. Dodatkowo pracownik sezonowy może zostać zatrudniony bezpośrednio przez pracodawcę. W przypadku osób przyjętych jako pracownicy tymczasowi najczęstszą formą zatrudnienia jest umowa o pracę tymczasową na określony czas podpisana z agencją pracy tymczasowej.
Jak wygląda umowa o pracę sezonową?
Umowa o pracę sezonową może być podpisana bezpośrednio z pracodawcą zatrudniającym pracowników na okres nie dłuższy niż 9 miesięcy w ciągu roku. Zgodnie z przepisami zatrudnienie pracownika sezonowego może odbywać się na mocy:
- umowy o pracę na czas określony,
- umowy cywilnoprawnej np. zlecenie lub dzieło,
- umowy o pracę tymczasową przez agencję zatrudnienia.
Alternatywne umowy to praktyki absolwenckie, a także umowa dotycząca pomocy przy zbiorach sezonowych. Zezwolenie na pracę tymczasową jest konieczne tylko wtedy, kiedy chcemy zatrudnić cudzoziemca w pracy sezonowej w rolnictwie, ogrodnictwie lub turystyce. W takich sytuacjach potrzebujemy zezwolenia typu S na pracę tymczasową.
W umowie o pracę sezonową musimy zawrzeć takie informacje, jak:
- rodzaj umowy i datę zawarcia,
- okres wykonywanej pracy tymczasowej,
- warunki zatrudnienia w okresie wykonywania pracy, czyli: rodzaj pracy, wymiar czasu pracy, miejsce wykonywania pracy tymczasowej,
- wartość wynagrodzenia za pracę oraz sposoby jego wypłacania.
Pamiętajmy, że podpisanie umowy o pracę sezonową jest związane z takimi samymi prawami i obowiązkami dla stron umowy, jak w przypadku zatrudnienia pracownika w normalnym trybie pracy.
Umowa tymczasowa a sezonowa
W przypadku pracowników sezonowych zatrudnienie osób do wykonywania konkretnych prac np. szczytowym sezonie rolniczym najczęściej odbywa się na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło. To najczęściej praktykowana forma zatrudnienia, która pozwala na ograniczenie ewentualnych sporów dotyczących czasu zatrudnienia i przestojów w pracy sezonowej.
W umowie musi znaleźć się zapis, że praca ma charakter sezonowy i niezbędne jest określenie ram czasowych i obowiązków zatrudnianego pracownika.
W praktyce umowa sezonowa ma znamiona tymczasowego zatrudnienia, natomiast w polskim ustawodawstwie nie ma zapisów dotyczących legalizacji prac sezonowych i preferowanych metod zatrudnienia.
A jak odbywa się przejęcie pracownika z agencji pracy tymczasowej? Zatrudnienie odbywa się przez agencję pracy tymczasowej. To oznacza, że pracownik podpisuje umowę pracy tymczasowej z agencją, a następnie świadczy pracę na rzecz zewnętrznego podmiotu, czyli pracodawcy użytkownika.
Warto dodać, że łączny czas zatrudnienia dla jednego pracodawcy w ramach umowy tymczasowej nie może być dłuższy niż 18 miesięcy w ciągu okresu trwającego 36 miesięcy. Dodatkowo w ramach umowy o pracę tymczasową pracownik ma pełne prawo do składek ZUS, urlopu wypoczynkowego, a także zwolnienia lekarskiego L4.
Zezwolenie na pracę sezonową przy zatrudnianiu obcokrajowców
Zatrudnienie pracowników z zagranicy do prac sezonowych dla turystyki, ogrodnictwa i rolnictwa wymaga uzyskania odpowiedniego zezwolenia na pracę sezonową. W przypadku pracowników sezonowych będących cudzoziemcami potrzebne jest zezwolenie typu S.
Wyjątkiem są obywatele Ukrainy oraz ich małżonkowie, który przebywają na terenie Polski legalnie. Wtedy zatrudniając taką osobę sezonowo, nie potrzebujemy żadnego pozwolenia².
Wniosek o wydanie pozwolenia na pracę musimy złożyć jeszcze przed podjęciem pracy tymczasowej przez cudzoziemca. Można to zrealizować w powiatowym urzędzie pracy.
Gotowy wniosek zezwolenia na pracę sezonową typu S składamy w siedzibie działalności spółki lub miejscu zamieszkania pracodawcy. Aby uzyskać zezwolenie, musimy uwzględnić we wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową:
- proponowane wynagrodzenie,
- wymiar czasu pracy i liczba planowanych godzin pracy w ciągu tygodnia i miesiąca,
- rodzaj umowy,
- preferowany czas ważności zezwolenia na zatrudnienie pracownika sezonowego z zagranicy.
Do wniosku potrzebujemy także oświadczenia o niekaralności pracodawcy, dokumenty podróży cudzoziemca, a także dowód wpłaty za wydanie zezwolenia. Opłata za wydanie zezwolenia na pracę sezonową wynosi 30 złotych i opcjonalnie dodatkowe 17 złotych za pełnomocnictwo.
Urząd ma 7 dni roboczych na wydanie decyzji, jeśli dokumentacja nie wymaga dodatkowych wyjaśnień oraz 30 dni w przypadku konieczności przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Wydanie decyzji pozytywnej oznacza możliwość na legalne zatrudnienie sezonowe. W razie otrzymania odmowy, od postanowienia można się odwołać w ciągu 14 dni od odbioru decyzji. Dokumenty należy złożyć do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej za pośrednictwem wojewody, który wydał decyzję.
Chcesz dowiedzieć się więcej o rekrutacji pracowników z zagranicy? Sprawdź rozwiązania, jakie proponujemy w Gi Group.
Prawa i obowiązki pracodawcy wobec pracownika sezonowego
Pracodawca zatrudniający osoby do prac sezonowych jest zobligowany do:
- zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w danym miejscu,
- prowadzenia ewidencji czasu pracy na podstawie umowy o pracę lub umowy prawa cywilnego,
- równego traktowania pracownika sezonowego z pracownikami zatrudnionymi w firmie na stałe.
Pracodawca ponosi też odpowiedzialność za zdrowie i życie pracowników oraz musi stosować się do zaleceń społecznego inspektora pracy³. W przypadku zatrudnienia pracownika sezonowego obowiązki są niemal identyczne, jak wobec osób zatrudnionych na etat.
Choć Art. 14 Ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych wskazuje też na uprawnienia pracodawcy, to jednak te przepisy nie mają zastosowania w odniesieniu do pracowników sezonowych.
Najczęściej jednak prawem pracodawcy jest przede wszystkim możliwość ubiegania się o pokrycie kosztów szkód wyrządzonych przez pracownika sezonowego. Dodatkowo pracodawca – użytkownik może wymagać od pracownika stawiania się w miejscu pracy w określonym czasie, a także może rozwiązać współpracę zgodnie z zasadami wypowiedzenia umowy o pracę.
[1] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20031661608/U/D20031608Lj.pdf
[2] https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/228
[3] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19740240141/U/D19740141Lj.pdf