Prawa i obowiązki pracownika w zakresie BHP. Jak powinno wyglądać szkolenie BHP dla pracownika?
Pracodawca zawsze jest odpowiedzialny za szkolenie BHP dla pracownika, a także zapewnienie podwładnym optymalnych warunków do pracy, które nie będą zagrażać ich zdrowiu i życiu. Chcesz dowiedzieć się, jak powinno przebiegać szkolenie pracownika? Poznaj prawa i obowiązki pracownika w zakresie BHP w przedsiębiorstwie. Przejdź dalej i sprawdź, jakie konsekwencje niesie ze sobą nieprawidłowo przeprowadzone szkolenie BHP dla pracownika. Tutaj znajdziesz wszystkie kluczowe informacje na temat szkoleń z Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.
BHP — co to znaczy?
BHP to skrót od pojęcia Bezpieczeństwo i Higiena Pracy. To szereg zasad, które wskazują na prawidłowe sposoby wykonywania pracy, przygotowania stanowiska zatrudnienia dla podwładnych, a także utrzymanie bezpiecznych warunków pracy. Zgodnie z prawem nie ma jednoznacznej definicji BHP.
W zakres praw i obowiązków pracownika w zakresie BHP wchodzą:
- profilaktyczne badania i szkolenia,
- optymalne warunki pracy i wyposażenie zakładu pracy,
- szczególna ochrona zdrowia,
- metody postępowania w sytuacjach niebezpiecznych,
- podstawowe obowiązki pracownika wobec przepisów BHP i pracodawcy.
Możemy jednak nadmienić, że kluczowe kwestie BHP zostały wskazane w Kodeksie pracy w artykułach od 207 do 212[1]. Aktualne przepisy nakładają na pracodawcę pełną odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracowników w zakładzie pracy, a także wysoki poziom higieny w miejscach, z których korzystają podwładni.
Prawa i obowiązki pracownika w zakresie BHP
W Polsce każdy pracownik zatrudniony w zakładzie pracy, niezależnie od branży, jest zobligowany do zapoznania się z aktualnymi przepisami Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. W tym przypadku ogromna odpowiedzialność spoczywa na pracodawcy, który jest zobligowany do przeprowadzenia szkolenia BHP pracownika.
W trakcie kursu przekazywane są informacje o podstawowych obowiązkach pracownika w zakresie BH, a także prawach, które powinny być respektowane przez zakład pracy.
Prawa pracownika w zakresie BHP
Kompleksowe szkolenie BHP dla pracownika jest niezbędne, aby nowy podwładny mógł legalnie pracować w firmie na wybranym stanowisku. Pracodawca w pełni odpowiada za przeprowadzenie szkolenia BHP. W przeciwnym razie zakład pracy jest narażony na wysokie kary finansowe w kwocie od 1000 do 30 000 złotych[2].
Kiedy pracodawca nagminnie unika prowadzenia cyklicznych szkoleń BHP pracownika i przestrzegania praw zatrudnionych osób, sprawa może zostać przekazana do sądu – wtedy grzywna dla pracodawcy może zostać zwiększona do kwoty 50 000 złotych.
Kluczowe prawa w zakresie BHP dla pracownika to:
- ochrona zdrowia i życia,
- powstrzymywanie się od wykonywania pracy, w miejscach, gdzie warunki nie odpowiadają aktualnym przepisom BHP,
- oddalenie się z miejsca zagrożenia życia lub zdrowia,
Warto dodać, że pracownik nie ponosi żadnej odpowiedzialności w wyniku powstrzymania się od pracy w zagrożonych miejscach. Warto też dodać, że pracownik może wymagać od pracodawcy organizowania stanowiska pracy zgodnie z aktualnymi wymogami Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.
Oprócz powyższych prawa pracownika w zakresie BHP to też dostęp do bezpiecznego, higienicznego miejsca do pracy. Osoby kierujące zakładem pracy są zobligowane do tego, aby nie tylko dbać o cykliczne szkolenia BHP dla pracownika, ale też dostosować warunki w całym zakładzie pracy tak, aby wszystkie zatrudnione osoby były w 100% bezpieczne podczas pracy.
Obowiązki pracownika w zakresie BHP
Podstawowe obowiązki pracownika w zakresie BHP to przede wszystkim:
- znajomość przepisów BHP,
- czynny udział w szkoleniach oraz instruktażach,
- poddawanie się egzaminom sprawdzającym wiedzę pracownika,
- wykonywanie pracy zgodnie z założeniami przepisów BHP i regulaminem przedsiębiorstwa,
- udział w cyklicznych: wstępnych, okresowych i kontrolnych badaniach lekarskich,
- pełna współpraca z pracodawcą w zakresie wypełniania obowiązków BHP,
- dbanie o dobry stan urządzeń, narzędzi oraz sprzętu wykorzystywanego w zakładzie pracy.
Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik jest też zobligowany do stosowania środków ochrony osobistej, aby nie narażać się na uszczerbki na zdrowiu, które powodowałyby niezdolność do wykonywania pracy. Co ważne – obowiązkiem pracownika w zakresie BHP jest informowanie innych osób o zauważonych wypadkach lub innych zagrożeniach dla zdrowia i życia człowieka.
Jak powinno wyglądać szkolenie BHP pracownika?
Kompleksowe szkolenia BHP pracownika to czynności, które powinny być realizowane zgodnie z aktualnymi przepisami oraz z góry ustalonymi okresami, kiedy musi nastąpić wymiana dokumentów w firmie. Pełne szkolenie BHP dla pracownika to szereg działań, które mają na celu przekazanie pracownikowi informacji o zasadach, przepisach i regulacjach obowiązujących w miejscu pracy.
Proces szkolenia BHP dla pracownika przebiega następująco:
- instruktaż ogólny BHP,
- instruktaż stanowiskowy,
- sprawdzian wiedzy i umiejętności,
- uzupełnienie karty szkolenia wstępnego BHP,
- podpisanie zaświadczenia o przejściu szkolenia w firmie w ramach Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.
Szkolenia BHP pracowników dzielimy na wstępne oraz okresowe[3]. Te pierwsze przeprowadza pracodawca, który przekazuje instruktaż ogólny i stanowiskowy. Takie działania są konieczne wtedy, kiedy zatrudniamy nowe osoby i chcemy zapoznać je z czynnikami środowiska pracy, ryzykiem zawodowym oraz metodami wpływającymi na bezpieczeństwo wykonywanej pracy.
Okresowe szkolenia BHP dla pracowników przeprowadzamy raz w roku, raz na 3 lata albo raz na 5-6 lat. Cykl szkoleń BHP i ich powtarzalność jest uzależniona od rodzaju stanowiska obejmowanego przez pracownika. Przykładowo: pracownicy administracyjno-biurowi muszą odbywać szkolenia BHP raz na 6 lat. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy pracujemy na stanowisku biurowo-administracyjnym, gdzie rodzaj przeważającej działalności pracodawcy w rozumieniu przepisów statystyki publicznej obejmuje kategorię ryzyka pracy nie większą niż trzecia – zgodnie z przepisami o ubezpieczeniu społecznym[4].
Rzetelnie przygotowane szkolenie BHP powinno przede wszystkim: zapobiegać wypadkom i urazom, poprawiać poziom higieny w miejscu pracy oraz przeciwdziałać chorobom zawodowym, np. wypaleniu lub pracoholizmie.
[1] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19740240141/U/D19740141Lj.pdf
[2] https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00184
[3] https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00184
[4] https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00184